Projekt budowy kamienicy datowany jest na 18.07.1904r.; inwestorem był Paul Neisch. W latach 20-tych i 30-tych obiekt należał do rodziny Hackerów, początkowo do Emila (właściciela drukarni), a następnie wdowy po nim - Emmy. W 1927r. przed frontem kamienicy wygrodzono niewielki ogródek kwiatowy, a w 1938r. wybudowano - w obrębie parceli - garaż. W 1943r. przepruto przejście pomiędzy piwnicami budynków nr 91 i 92. W 1959r. część pomieszczeń (w tym gospodarcze) budynku przebudowano. Budowla położona przy ul. Kosynierów Gdyńskich 92 to czterokondygnacjowa eklektyczna kamienica, której architektoniczny wyraz przekształcony został w trakcie remontu elewacji w latach 60-tych (skuto wówczas bonie fasady, część płycin podokiennych i ozdobne zwieńczenia okien III kondygnacji). W zakresie zastosowanych rozwiązań architektonicznych - znanych z projektu elewacji - obiekt nawiązuje do typowych wzorów budownictwa mieszkalnego Gorzowa Wlkp. (również ul. Kos. Gdyńskich), występujących w końcu XIX w. Budynek mieszkalny położony jest w centrum Gorzowa Wlkp., w obrębie północno-wschodniej pierzei ul. Kos. Gdyńskich, w odległości 50 m na północny-zachód od skrzyżowania z ul. Łokietka. Od strony południowo-wschodniej i północno-zachodniej obiekt styka się z budynkami mieszkalnymi nr 91 i 93 (pochodzącymi z tego samego wieku). Parcela jest stosunkowo wąska i głęboka, od strony północno-zachodniej i północno-wschodniej ograniczona oficynami. Przed frontem budynku znajduje się niewielki ogródek kwiatowy.
Budynek osadzony jest na ławach fundamentowych z cegły ceramicznej (głębokość posadowienia nierozpoznana z uwagi na konieczność wykonania stosownych badań architektonicznych). Podmurówka, tworząca cokół budynku murowana z cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej, jest wyprawiona dwuwarstwowym, nakrapianym tynkiem cementowo-wapiennym, utrzymanym w tonacji turkusowej. Po stronie frontowej cokół zwieńczony jest prostym gzymsem. Otwory okienne są w formie stojących prostokątów, ujętych - w obrębie fasady - płaskimi, wąskimi opaskami wyrobionymi w tynku i bielonymi (w oknach parteru są one wklęsłe, w pozostałych kondygnacjach wypukłe). Okna są czteroskrzydłowe, skrzynkowe, dzielone krzyżami okiennymi (w fasadzie ślemiona krzyży są profilowane, a słupki mają formę półkolumienek, zwieńczonych wolutami). Klatkę schodową doświetlają czteroskrzydłowe okna krosnowe, dzielone krzyżami; skrzydła podślemienne dzielone szczeblinami. Schody są dwubiegowe, ceramiczne (podstawy biegów wyprofilowane łukowato); stopnie i podstopnie oraz spoczniki obudowane drewnem. Schody zaopatrzone są w profilowane, drewniane poręcze, osadzone w tralkowych balustradach, ograniczonych ozdobnie toczonymi słupkami. Zejście do piwnicy jest po jednobiegowych schodach ceramicznych.
Kamienica założona została na planie prostokąta. Fasada budynku zwrócona jest w kierunku południowo-zachodnim, ku ul. Kos. Gdyńskich. Budynek ma formę stojącego prostopadłościanu, nakrytego niezbyt wysokim dachem dwuspadowym. Kamienica jest obiektem czterokondygnacyjnym, w całości podpiwniczonym, posiadającym przestronne, nieużytkowe poddasze.
Kompozycja architektoniczna oparta jest na osiowym rozmieszczeniu przepruć okiennych i drzwiowych. Wystrój architektoniczny fasady jest wtórnie przekształcony. W trakcie remontu w końcu lat 60-tych XX w. skute zostały wówczas bonie, płyciny podokienne i zwieńczenia otworów okiennych III kondygnacji. W układzie horyzontalnym elementami organizującymi podziały są: gzyms cokołu, gzyms międzykondygnacjowy. Podziały wertykalne fasady podkreślają bielone opaski otworów okiennych oraz smukły - umieszczony nieco na prawo od osi - otwór drzwiowy. W przyziemiu budynku - na osi - jest dwudzielna sień. Po stronie frontowej (południowo-zachodniej) pomieszczenia są dzienne, po stronie północno-wschodniej kuchnie, pomieszczenia sanitarne i sypialnie.
Opracowanie: Anna Baran, Marzena Maćkała Na podstawie materiałów udostępnionych przez: - Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze Delegatura w Gorzowie Wlkp. - Pracownię Miejskiego Konserwatora Zabytków w Urzędzie Miasta Gorzowa Wlkp.
|